แม่น้ำศักดิ์สิทธิ์ในอินเดีย

แม่น้ำศักดิ์สิทธิ์ (Holy Rivers) ในอินเดีย 
 
      แม่น้ำสายต่างๆ ในอินเดียครอบคลุมพื้นที่ถึง 329 ล้านเฮกเตอร์ สำหรับชาวอินเดียแล้วแม่น้ำทรงคุณค่าอันยิ่งใหญ่ นอกเหนือจากให้ประโยชน์ในด้านการบริโภค ยังให้ประโยชน์ด้านอื่นๆ เช่น การชลประทาน การขนส่ง การผลิตกระแสไฟฟ้าสำหรับประชากรจำนวนมหาศาล นั่นจึงเป็นเหตุผลที่ว่าทำไมเมืองใหญ่ๆ ในอินเดียจึงตั้งอยู่ใกล้แม่น้ำ แม่น้ำสายหลักและสำคัญในอินเดียมีไม่กี่สาย แต่มีสาขาของแม่น้ำจำนวนมากมาย แม่น้ำส่วนใหญ่ไหลออกสู่ทะเลที่อ่าวเบงกอล (Bay of Bengal) ยกเว้นบางสายที่ไหลไปทางตะวันตกออกสู่ทะเลอารเบียน (Arabian Sea) แม่น้ำสายหลักต่างๆ ล้วนแต่มีกำเนิดจากสันปันน้ำที่ใดที่หนึ่งใน 3 แห่งนี้ ได้แก่

       1. เทือกเขาหิมาลัยและคาราโครัม (the Himalaya and the Karakoram ranges) ทางภาคเหนือของอินเดีย
       2. เทือกเขาวินธยะและสัตปุระ (Vindhya and Satpura ranges)  และที่ราบสูงโชตนาคปุระ (Chotanagpur plateau) ในภาคกลางของอินเดีย
       3. เทือกเขาสหยัตรีหรือเวสเทิร์นกาตส์ (Sahyadri or Western Ghats) ในภาคตะวันตกของอินเดีย in western India

    ชาวฮินดูนับถือธรรมชาติและยกย่องให้เป็นเทพเจ้า อาทิเช่น พระอาทิตย์ พระจันทร์ ไฟ รวมทั้งแม่น้ำ ก็ได้รับการเคารพนับถือให้เป็นเทพเช่นกัน แต่ให้เป็นเพศหญิง และได้รับการนับถือเป็นเทพธิดา เช่น พระแม่คงคา พระแม่ยมุนา เป็นต้น อันเนื่องมาจากแม่น้ำเป็นสิ่งที่ใช้ชำระล้างเป็นพื้นฐานอยู่แล้ว ประกอบกับความเชื่อทางศาสนา ทำให้แม่น้ำสำคัญๆ หลายสายในอินเดียได้รับการเคารพสักการะว่ามีความศักดิ์สิทธิ์ สามารถชำระล้างบาปได้หมดสิ้น

    แม่น้ำจึงเปรียบเหมือนสายชีวิตของคนอินเดีย ซึ่งเชื่อมโยงวิถีชีวิตและศาสนาเข้าด้วยกันอย่างแน่นแฟ้น ชาวฮินดูสักการะนับถือแม่น้ำมาเนิ่นนานแต่อดีต จึงมีเรื่องเล่าขานเป็นตำนานมากมายเกี่ยวกับแม่น้ำในเทพนิยายของชาวฮินดู แม่น้ำจึงมีบทบาทสำคัญมากในพิธีกรรมทางศาสนาต่างๆ
สำหรับแม่น้ำที่ถือได้ว่ามีความศักดิ์สิทธิ์ในอินเดียมีอยู่ 7 สาย ดังนี้
       1. แม่น้ำคงคา (Ganga) ทางตอนเหนืออินเดีย
       2. แม่น้ำยมุนา (Yamuna) บรรจบกับแม่น้ำคงคาทางทิศเหนือ
       3. แม่น้ำโกดาวารี (Godavari) ทางใต้ของอินเดีย
       4. แม่น้ำสรัสวดี (Sarasvati) ปัจจุบันแห้งเหือดไปจากพื้น แต่ยังไหลอยู่ใต้ดิน
       5. แม่น้ำนาร์มาดา (Narmada) ทางภาคกลางอินเดีย
       6. แม่น้ำสินธุ (Sindhu) ปัจจุบันอยู่ในประเทศปากีสถาน
       7. แม่น้ำคาเวรี (Kaveri) อยู่ทางภาคใต้อินเดีย

                                       แม่น้ำคงคา                                                                                              แม่น้ำยมุนา

Information courtesy:
https://handicraft.indiamart.com/products/religiousproducts/holy-rivers.html
https://en.wikipedia.org/wiki/Major_rivers_of_India
Picture courtesy:
https://waterfortheages.org/2007/12/17/holy-river-–-disease-fighting-water/